मूलभूत प्रकल्प व्यवस्थापन 101

सामग्री

• प्रकल्प व्यवस्थापन म्हणजे काय?
• प्रकल्पाचे घटक
• सर्वात महत्वाचे घटकः व्याप्ती
• संसाधने
• वेळ
• पैसा
• प्रकल्प व्यवस्थापन एक कला आणि विज्ञान आहे

प्रोजेक्ट मॅनेजमेंट हा एक यशस्वी व्यवसायाचा सर्वात गंभीर घटक आहे. हे कमाई आणि दायित्वांवर परिणाम करते आणि हे शेवटी ग्राहक किंवा क्लायंटचे समाधान आणि धारणा यांच्याशी संवाद साधते. आपल्या कंपनीकडे कदाचित एकाच वेळी कामांमध्ये एकच प्रकल्प असेल तर इतर मोठ्या कंपन्या आणि संस्था एकाच वेळी बर्‍याच प्रकल्पांना त्रास देऊ शकतील. त्यांच्या स्वभावामुळे प्रकल्प तात्पुरते असतात.

प्रकल्प हे उद्दीष्ट्यासाठी एक साधन असतात आणि शेवटी लक्ष्य गाठले जाईल. आपला व्यवसाय कदाचित दुसर्‍या प्रकल्पात जाईल ... किंवा नाही. हे कदाचित एक-वेळ उद्दीष्ट असू शकते.

प्रकल्प कर्मचार्‍यांना वाढत्या गरजेची सूचना देतात. प्रकल्प व्यवस्थापन संस्थेचा अंदाज आहे की २०१०-२०१० या कालावधीत जगभरात १ million दशलक्षाहून अधिक नवीन प्रकल्प व्यवस्थापन पदांची भर घातली जाईल.

प्रकल्प व्यवस्थापन म्हणजे काय?

प्रकल्प व्यवस्थापन आपल्या कंपनीचे संपूर्ण ऑपरेशन नाही. हा फक्त एक विभाग आहे, आपण आणि आपला व्यवसाय त्या उद्दीष्ट कसा साध्य करणार यासाठी तपशीलवार योजनेसह निर्दिष्ट प्रकल्प. ही योजना आहे ज्यात चरणांच्या मालिकेत तपशील दिलेला आहे, त्यातील प्रत्येकजण इतरांइतकाच महत्त्वाचा आहे. पुढीलकडे जाण्यासाठी आपण एक साध्य केले पाहिजे.

आपण चढणे आवश्यक शिडी म्हणून प्रकल्प व्यवस्थापनाचा विचार करा. आपण शीर्षस्थानी झेप घेऊ शकत नाही. अत्यंत कार्यक्षमतेसाठी आपण हे बरीच वाजवावे. आपल्या कार्यसंघाने त्यांना उपलब्ध केलेली साधने तसेच त्यांचे कौशल्य आणि ज्ञान प्रत्येक चरण अंमलात आणण्यासाठी आणि पुढील चरणात लागू केले पाहिजे.

आपल्याला बॉक्स ए वर जायचे आहे असे म्हणणे पुरेसे सोपे आहे, जेणेकरून आपण त्या दिशेने 25 पावले उचलाल. परंतु आपण आपल्या प्रकल्प योजनेत वेळ विचार देखील कारक असणे आवश्यक आहे आणि आपल्याला बहुधा बजेटमध्येच काम करावे लागेल. आपण कदाचित त्या 25 चरण क्रॉल करू शकता किंवा आपण जॉगिंग करू शकता. प्रकल्पाच्या यशस्वी समाप्तीसाठी आपण तेथे किती लवकर पोहोचेल यावर अवलंबून आहे. आपण पायी प्रवास करुन पैसे वाचवू शकता किंवा आपण ड्रायव्हर घेऊ शकता. आपण या प्रकल्पासाठी समर्पित केलेल्या बजेटवर अवलंबून आहे.

एक-आकार-फिट-सर्व दृष्टिकोन, सिस्टम किंवा योजना नाही. आपण आणि आपली कंपनी हाताळत असलेल्या प्रत्येक प्रोजेक्टची बहुधा वेळ, लक्ष्य आणि बजेट असेल. म्हणूनच हा कार्यक्रम चालविण्यासाठी जाणकार, प्रतिभावान प्रकल्प व्यवस्थापक असणे हे इतके गंभीर आहे.

प्रकल्पाचे घटक

यशस्वी प्रकल्प व्यवस्थापकाने एकाच वेळी प्रोजेक्टचे चार मूलभूत घटक व्यवस्थापित केले पाहिजेत. हे घटक एकमेकांशी संबंधित आहेत.

• व्याप्ती: यात प्रोजेक्टचा आकार, लक्ष्ये आणि आवश्यकतांचा समावेश आहे.
• संसाधने:आपल्याला त्या ठिकाणी लोक, उपकरणे आणि सामग्रीची आवश्यकता असेल.
• वेळः या प्रकल्पात एकूण किती वेळ लागेल हे सांगत नाही. हे कार्य कालावधी, अवलंबित्व आणि गंभीर पथात मोडले जाणे आवश्यक आहे.
• पैसे:खर्च, आकस्मिकता आणि नफा यावर दृढ आकलन ठेवा.

सर्वात महत्वाचे घटकः व्याप्ती

प्रकल्पाची व्याप्ती ही आहे की प्रकल्पाने काय साध्य करायचे आहे आणि या उद्दीष्टे साध्य करण्यासाठी तयार केलेला वेळ आणि पैशांचे बजेट. प्रकल्पाच्या व्याप्तीमधील कोणत्याही बदलामध्ये बजेट, वेळ, संसाधने किंवा तिन्हीमध्ये जुळणारा बदल असणे आवश्यक आहे.

जर प्रकल्पाची संधी $ 100,000 च्या बजेटवर तीन विजेट्स ठेवण्यासाठी इमारत तयार करायची असेल तर प्रकल्प व्यवस्थापकाने ते करणे अपेक्षित आहे. चार विजेट्सच्या इमारतीत ही जागा बदलल्यास, प्रकल्प व्यवस्थापकाने वेळ, पैसा आणि संसाधनांमध्ये योग्य बदल करणे आवश्यक आहे.

संसाधने

संसाधने समजून घेणे आणि व्यवस्थापित करण्याचे तीन पैलू आहेत: लोक, उपकरणे आणि साहित्य.

यशस्वी प्रोजेक्ट मॅनेजरने प्रोजेक्ट टीमचे सदस्य, विक्रेता कर्मचारी आणि उपकंत्राटदारांसह प्रोजेक्टला नियुक्त केलेल्या स्रोतांचे प्रभावीपणे व्यवस्थापन केले पाहिजे. नोकरी पूर्ण करण्यासाठी आपल्या कर्मचार्‍यांकडे कौशल्य व साधने आहेत याची खात्री करुन घ्यावी लागेल आणि अंतिम मुदतीवर प्रकल्प पूर्ण करण्यासाठी त्याच्याकडे पुरेसे लोक आहेत की नाही याची त्यांनी सतत देखरेख केली पाहिजे. प्रत्येक व्यक्तीचे कार्य आणि प्रोजेक्टची मुदत समजू शकते याची खात्री करणे हे त्याचे कार्य आहे.

कर्मचार्‍यांच्या प्रत्येक गटाचा वरिष्ठ सदस्य प्रोजेक्ट मॅनेजरला जेव्हा तो थेट कर्मचारी व्यवस्थापित करतो तेव्हा अहवाल देतो, परंतु कर्मचार्‍यांना एक लाइन मॅनेजर देखील असू शकतो जो तांत्रिक दिशा प्रदान करतो. प्रोजेक्ट टीमसारख्या मॅट्रिक्स मॅनेजमेंटच्या परिस्थितीत, लाइन व्यवस्थापकांना प्रकल्पाची दिशा प्रदान करणे हे प्रकल्प व्यवस्थापकाचे काम आहे. कामगार उपकंत्राटांचे व्यवस्थापन म्हणजे सामान्यत: उप-कराराच्या कामगारांसाठी कार्यसंघ आघाडी सांभाळणे, जे त्याऐवजी त्या कामगारांचे व्यवस्थापन करतात.

प्रोजेक्ट मॅनेजरने बर्‍याचदा उपकरणे आणि साहित्य खरेदी केले पाहिजे आणि त्यांचा वापर व्यवस्थापित केला पाहिजे जेणेकरून कार्यसंघ कार्यक्षमतेने कार्य करू शकेल. योग्य वेळी योग्य ठिकाणी योग्य उपकरणे व साहित्य ठेवण्यास तो जबाबदार आहे.

वेळ

यशस्वी वेळ व्यवस्थापनाचे तीन घटक कार्ये, वेळापत्रक आणि गंभीर पथ आहेत.

क्रमवारीत, पूर्ण करणे आवश्यक आहे अशी सर्व कामे सूचीबद्ध करून प्रकल्प वेळापत्रक तयार करा. काही आक्रमकपणे केले जाणे आवश्यक आहे तर काही आच्छादित किंवा कशातच केले जाऊ शकतात. प्रत्येक कार्यासाठी कालावधी द्या. आवश्यक संसाधने वाटप करा. पूर्ववर्ती - इतरांपूर्वी कोणती कार्ये पूर्ण केली पाहिजेत - आणि उत्तराधिकारी, एकमेकांना कार्य पूर्ण होईपर्यंत सुरू न करता येणारी कामे ठरवा. प्रकल्प व्यवस्थापनाच्या या पैलूचा कधीकधी उल्लेख केला जातो धबधबा व्यवस्थापन कारण एक कार्य अधिक किंवा कमी अनुक्रमिक क्रमाने दुसरे कार्य अनुसरण करते.

प्रोजेक्ट मॅनेजमेंट सॉफ्टवेयर प्रकल्पाचे वेळापत्रक तयार आणि व्यवस्थापित करण्याचे कार्य सुलभ करू शकते.

काही कार्यांमध्ये त्यांच्या आवश्यक प्रारंभ आणि समाप्त तारखांमध्ये थोडीशी लवचिकता असते. त्याला "फ्लोट" म्हणतात. इतर कामांमध्ये लवचिकता नसते. त्यांच्याकडे शून्य फ्लोट आहे. शून्य फ्लोट असलेल्या सर्व कार्यांमधील ओळीला म्हणतात गंभीर मार्ग. या प्रकल्पाची अंतिम मुदत येणार असल्यास या मार्गावरील सर्व कार्ये- आणि तेथे अनेक, समांतर पथ असू शकतात - वेळेवर पूर्ण करणे आवश्यक आहे. प्रोजेक्ट मॅनेजरचे की टाइम मॅनेजमेंट कार्य गंभीर मार्गाचे परीक्षण करीत आहे.

पैसा

पैशाचे व्यवस्थापन करण्याच्या तीन बाबी म्हणजे खर्च, आकस्मिकता आणि नफा.

प्रत्येक प्रोग्रामची किंमत असते, मग ते संगणकाच्या प्रोग्रामरचे श्रम तास असोत किंवा कंक्रीटच्या क्यूबिक यार्डची किंमत असो. प्रोजेक्ट बजेट तयार करताना यापैकी प्रत्येक किंमतीचा अंदाज लावला जातो आणि त्याची बेरीज केली जाते.

काही अंदाज इतरांपेक्षा अधिक अचूक असतील. प्रोजेक्टच्या अर्थसंकल्पात आकस्मिक भत्ता - अर्थसंकल्पात बाजूला ठेवलेला पैशांचा समावेश असावा “एखाद्या बाबतीत” एखाद्या वस्तूची प्रत्यक्ष किंमत अंदाजापेक्षा वेगळी असते.

नफा म्हणजे कंपनीकडून कामातून मिळवलेले पैसे. हे किंमतीच्या वर ठेवले आहे.

तर प्रोजेक्ट बजेट अंदाजित खर्च आणि आकस्मिकता तसेच कोणत्याही नफ्यावर बनलेले असते. प्रकल्प व्यवस्थापकाचे कार्य म्हणजे वास्तविक किंमत अंदाजित किंमतीवर किंवा त्याहून कमी ठेवणे आणि कंपनीला या प्रकल्पावर मिळणारा नफा जास्तीत जास्त करणे.

प्रकल्प व्यवस्थापन एक कला आणि विज्ञान आहे

यशस्वी प्रकल्प व्यवस्थापन सराव घेते. या कल्पना आपल्याला प्रकल्प व्यवस्थापनाची मूलभूत समज देऊ शकतात परंतु त्यास केवळ एक सुरुवात समजतात. जर आपल्या नोकरीच्या किंवा करिअरच्या मार्गात प्रकल्प व्यवस्थापन समाविष्ट असेल आणि आपण आपली कौशल्ये सुधारित करू इच्छित असाल तर यशस्वी प्रकल्प व्यवस्थापकांशी बोला, वाचन करा आणि सराव करा. प्रकल्प व्यवस्थापन एक अतिशय फायद्याचे कारकीर्द असू शकते.